Danazol (ดานาซอล)

Danazol (ดานาซอล) เป็นยาในกลุ่มฮอร์โมนแอนโดรเจน ซึ่งเป็นฮอร์โมนเพศชาย ออกฤทธิ์ต่อต่อมใต้สมองและรังไข่ โดยช่วยลดปริมาณฮอร์โมนบางชนิดที่ผลิตจากรังไข่ และเพิ่มปริมาณโปรตีนบางชนิดในระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ใช้รักษาอาการปวดบริเวณอุ้งเชิงกราน ภาวะมีบุตรยากในผู้ป่วยเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ และก้อนในเต้านมชนิดไฟโบรซีสติคในผู้หญิง รวมทั้งใช้ป้องกันอาการบวมบริเวณท้อง แขน ขา ใบหน้า และทางเดินหายใจในผู้ป่วยโรคแองจิโออีดีมาแต่กำเนิดทั้งในผู้ชายและผู้หญิง

เกี่ยวกับยา Danazol

กลุ่มยา	ยาฮอร์โมนแอนโดรเจน
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่และก้อนเนื้อในเต้านมชนิดไฟโบรซีสติค
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์	Category X ห้ามใช้ในสตรีมีครรภ์หรือในสตรีที่อาจตั้งครรภ์ เพราะจากการศึกษาในมนุษย์และสัตว์แสดงให้เห็นว่า ทำให้เกิดความผิดปกติของทารกในครรภ์มนุษย์และตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ หรือพบหลักฐานยืนยันว่า เกิดความเสี่ยงที่อันตรายต่อทารกในครรภ์ การใช้ยามีความเสี่ยงในการเกิดความผิดปกติสูงกว่าประโยชน์ที่อาจได้รับอย่างชัดเจน

คำเตือนในการใช้ยา Danazol

• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากมีประวัติแพ้ยา Danazol หรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ รวมถึงการแพ้ยาชนิดอื่น อาหาร หรือสารใด ๆ  
• แจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังใช้ยาชนิดอื่น ทั้งยาที่แพทย์สั่ง ยาที่ซื้อใช้ด้วยตนเอง วิตามิน อาหารเสริม และสมุนไพรใด ๆ เพราะยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับยานี้จนก่อให้เกิดผลข้างเคียงหรือทำให้ประสิทธิภาพของยาลดลงได้
• แจ้งให้แพทย์ทราบถึงประวัติทางการแพทย์และภาวะที่กำลังเผชิญอยู่ โดยเฉพาะผู้ที่มีเนื้องอกซึ่งเป็นผลมาจากแอนโดรเจน ผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมลูกหมาก โรคหัวใจ โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ โรคเบาหวาน โรคไต โรคตับ โรคพอร์ฟิเรีย ภาวะความดันโลหิตสูง ผู้ที่มีอาการชัก ไมเกรน หรือมีระดับคอเลสเตอรอลสูง รวมถึงผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับเลือด เช่น เคยเกิดลิ่มเลือด และเคยมีเลือดออกทางช่องคลอด เป็นต้น
• แจ้งให้แพทย์ พยาบาล เภสัชกร และทันตแพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยานี้ก่อนเข้ารับการรักษาใด ๆ
• แจ้งให้แพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยานี้ หากต้องเข้ารับการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เนื่องจากการใช้ยาชนิดนี้อาจทำให้ผลการทดสอบบางชนิดคลาดเคลื่อนได้
• ห้ามเริ่ม หยุด หรือปรับปริมาณการใช้ยาด้วยตนเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์ และห้ามใช้ยา Danazol ติดต่อกันเป็นระยะเวลานานเกินกว่าที่แพทย์กำหนด
• ห้ามใช้ยาในระหว่างที่ตั้งครรภ์ เนื่องจากยาอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์
• ผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ห้ามให้นมบุตรในระหว่างที่ใช้ยา Danazol เนื่องจากยังไม่ทราบแน่ชัดว่ายาชนิดนี้สามารถส่งผ่านทางน้ำนมไปสู่บุตรได้หรือไม่ ดังนั้น ควรปรึกษาแพทย์ก่อนให้นมบุตรเสมอ
• ยานี้อาจส่งผลให้ผู้ป่วยชายมีจำนวนอสุจิลดลง
• ยา Danazol อาจทำให้เกิดลิ่มเลือด ดังนั้น หากผู้ป่วยมีอาการปวดบริเวณอวัยวะต่าง ๆ อย่างหน้าอก แขน หลัง คอ และขากรรไกร ไอเป็นเลือด รู้สึกว่าลำตัวข้างใดข้างหนึ่งชาหรืออ่อนแรง พูดหรือคิดลำบาก มีปัญหาในการทรงตัว มีการมองเห็นที่เปลี่ยนไป หายใจไม่อิ่ม มีอาการบวม รู้สึกอุ่นหรือปวดบริเวณแขนหรือขา ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
• ยานี้อาจทำให้ผู้ป่วยมีปัญหาเกี่ยวกับตับได้ หากพบว่าปัสสาวะมีสีเข้ม อุจจาระมีสีอ่อน มีอาการปวดท้อง อาเจียน ตัวหลืองหรือตาเหลือง ควรไปพบแพทย์ทันที
• ยานี้อาจทำให้ความดันในสมองเพิ่มสูงขึ้น หากผู้ป่วยมีอาการปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ปวดท้อง อาเจียน ชัก รู้สึกอ่อนแรงบริเวณข้างใดข้างหนึ่งของร่างกาย พูดหรือคิดลำบาก มีปัญหาในการทรงตัวหรือมีการมองเห็นที่เปลี่ยนไป ควรไปพบแพทย์ทันทีเช่นกัน

ปริมาณการใช้ยา Danazol

เยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่
ตัวอย่างการใช้ยา Danazol เพื่อรักษาเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่

ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้น 200-800 มิลลิกรัม โดยแบ่งรับประทาน 2-4 ครั้ง/วัน และแพทย์อาจปรับเปลี่ยนปริมาณยาตามการตอบสนองของผู้ป่วย โดยให้รับประทานยาติดต่อกันเป็นเวลา 3-6 เดือน หรือไม่เกิน 9 เดือนในกรณีที่จำเป็น

ก้อนในเต้านม
ตัวอย่างการใช้ยา Danazol เพื่อรักษาก้อนในเต้านม

ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้น 100-400 มิลลิกรัม โดยแบ่งรับประทาน 2 ครั้ง/วัน และแพทย์อาจปรับเปลี่ยนปริมาณยาตามการตอบสนองของผู้ป่วย โดยให้รับประทานยาติดต่อกันเป็นเวลา 3-6 เดือน

โรคแองจิโออีดีมาแต่กำเนิด
ตัวอย่างการใช้ยา Danazol เพื่อรักษาโรคแองจิโออีดีมาแต่กำเนิด

ผู้ใหญ่ รับประทานยาปริมาณเริ่มต้น 200 มิลลิกรัม 2-3 ครั้ง/วัน หลังจากดูการตอบสนองของผู้ป่วยในช่วงแรก แพทย์อาจปรับลดปริมาณยาโดยไม่เกินร้อยละ 50 ของปริมาณเริ่มต้นในช่วงเวลา 1-3 เดือนหรือมากกว่านั้น ขึ้นอยู่กับความถี่ของการเกิดอาการในช่วงก่อนใช้ยา หากเกิดปฏิกิริยาบางอย่างขึ้นในระหว่างที่ใช้ยาอย่างมีอาการบวมในบริเวณต่าง ๆ แพทย์อาจเพิ่มปริมาณการใช้ยาขึ้นจากเดิม โดยปริมาณยาสูงสุดไม่เกิน 200 มิลลิกรัม/วัน

การใช้ยา Danazol

• ใช้ยา Danazol ตามฉลากและปฏิบัติตามคำสั่งของแพทย์อย่างเคร่งครัด หากมีข้อสงสัยควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ
• รับประทานยาโดยกลืนลงไปทั้งแคปซูลพร้อมกับน้ำ และห้ามกัดหรือเคี้ยวยาก่อนกลืน
• รับประทานยาพร้อมอาหารหรือขณะท้องว่างก็ได้ แต่ต้องรับประทานให้เหมือนกันทุกครั้ง
• ห้ามใช้ยาติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์กำหนด
• ห้ามให้ผู้อื่นใช้ยานี้ และห้ามใช้ยาของผู้อื่น
• หากลืมใช้ยาตามเวลาที่กำหนด ให้รับประทานยาทันทีเมื่อนึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงเวลาใช้ยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยายารอบต่อไป และไม่เพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
• ห้ามรับประทานยา Danazol เกินปริมาณที่กำหนด เพราะอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงบางอย่างขึ้น เช่น เป็นลม หายใจลำบาก ผิวเหลือง ตาเหลือง ปวดท้องอย่างรุนแรง และปัสสาวะมีสีเข้ม เป็นต้น
• ผู้ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงควรเฝ้าระวังระดับน้ำตาลในเลือดของตนอย่างใกล้ชิดในระหว่างที่ใช้ยานี้
• ควรเข้ารับการตรวจเลือดและความดันโลหิตอย่างสม่ำเสมอในระหว่างที่ใช้ยา
• เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความร้อน ความชื้น และแสงแดด โดยเก็บยาในบรรจุภัณฑ์ที่ปิดสนิทและไม่เปิดฝาขวดยาทิ้งไว้ ห้ามเก็บยาไว้ในห้องน้ำ รวมทั้งเก็บให้พ้นจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Danazol

การใช้ยา Dazanol อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ โดยมีอาการที่พบได้ทั่วไป เช่น สิวขึ้น หน้าแดง น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น เสียงแหบ ระดับเสียงสูงเสียงต่ำเปลี่ยนไป ส่วนผู้หญิงอาจมีขนขึ้นตามร่างกายมากผิดปกติ รอบเดือนผิดปกติ รู้สึกระคายเคืองบริเวณช่องคลอด ช่องคลอดแห้ง และเต้านมอาจมีขนาดเล็กลง เป็นต้น

นอกจากนี้ ผู้ป่วยบางรายอาจมีผลข้างเคียงที่รุนแรง ดังนี้

• อาการที่เป็นสัญญาณของการแพ้ยา เช่น ผื่น ลมพิษ รู้สึกคัน ผิวหนังบวม แดง พองหรือลอก มีไข้ขึ้น หายใจเสียงดัง แน่นหน้าอก หายใจลำบาก เวียนศีรษะอย่างรุนแรง มีปัญหาในการกลืนและการพูด มีน้ำหนักตัวมากขึ้น มีอาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น หรือลำคอ เป็นต้น
• เวียนศีรษะ เป็นลม และหายใจถี่
• แขน ขา หรือเท้าบวม
• อารมณ์แปรปรวนง่าย รู้สึกตื่นตัวผิดปกติ
• ผู้หญิงอาจประสบภาวะขาดประจำเดือน และอาจพบก้อนเนื้อหรือรู้สึกเจ็บบริเวณเต้านม
• ผู้ชายอาจมีจำนวนอสุจิลดลงอย่างมากหรือไม่มีอสุจิเลย

ทั้งนี้ หากพบว่ามีอาการดังกล่าวเกิดขึ้นหลังจากรับประทานยา Danazol ไม่ว่าอาการจะรุนแรงหรือไม่ก็ควรไปพบแพทย์เพื่อขอคำแนะนำด้วย