Cyproheptadine (ไซโปรเฮปตาดีน)

Cyproheptadine (ไซโปรเฮปตาดีน) เป็นยาที่อยู่ในกลุ่มยาต้านฮีสตามีน (Antihistamine) มีกลไกการออกฤทธิ์ยับยั้งสารฮีสตามีนที่ร่างกายสร้างขึ้นเวลาเกิดอาการแพ้ ถูกนำมาใช้ในการรักษาหรือลดอาการแพ้ เช่น โรคภูมิแพ้ตามฤดูกาล อาหาร เลือดหรือพลาสมา และยังนำมาใช้รักษาลมพิษชนิดไม่รุนแรงหรือไม่ซับซ้อน หรืออาจนำมาใช้รักษาโรคและอาการอื่น ๆ ซึ่งจะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ อย่างไรก็ตาม ยา Cyproheptadine มีข้อห้ามใช้และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้น การใช้ยาควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์และเภสัชกร

เกี่ยวกับยา Cyproheptadine

กลุ่มยา	ยาต้านฮีสทามีน (Antihistamine)
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์ ยาซื้อใช้เอง
สรรพคุณ	รักษาอาการแพ้ หรือโรคภูมิแพ้
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่และเด็ก
รูปแบบของยา	ยารับประทานชนิดเม็ด ชนิดแคปซูล และยาน้ำ

คำเตือนของการใช้ยา Cyproheptadine

• ควรหลีกเลี่ยงใช้ยานี้ หากเคยมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยา Cyproheptadine รวมทั้งหากมีประวัติอาการแพ้อื่น ๆ ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ
• ก่อนใช้ยานี้ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบหากกำลังใช้ยาอื่น ๆ ได้แก่ ยาที่สั่งจายโดยแพทย์ ยาที่ซื้อใช้เอง วิตามิน และสมุนไพร เพราะตัวยาอาจมีปฏิกิริยาต่อกันและอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่ไม่พึงประสงค์ได้
• ยานี้อาจทำให้เกิดอาการวิงเวียน ง่วงซึม หรือทำให้มองเห็นไม่ชัดเจน ดังนั้น ผู้ที่ใช้ยานี้ไม่ควรขับรถ ไม่ควรใช้เครื่องจักร หรือทำกิจกรรมที่เสี่ยงอันตราย รวมไปถึงควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ และหากกำลังใช้ยาอื่น ๆ ที่อาจมีผลให้เกิดอาการง่วงซึม ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
• ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยานี้ หากเป็นผู้ที่มีโรคประจำตัว ได้แก่
  • โรคหืด และโรคถุงลมโป่งพอง
  • ต้อหิน
  • โรคหัวใจ
  • โรคความดันโลหิตสูง
  • โรคไต
  • อาการชัก
  • มีแผลหรือมีการอุดตันในกระเพาะอาหารหรือลำไส้
  • มีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน
  • ปัสสาวะลำบาก อาจเนื่องมาจากต่อมลูกหมากโต
• ไม่ควรใช้ยานี้กับเด็กแรกเกิดหรือทารกที่คลอดก่อนกำหนด
• ไม่ควรใช้ยานี้กับผู้สูงอายุและผู้ที่มีสุขภาพไม่แข็งแรง เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้ง่าย เช่น เวียนศีรษะ ง่วงซึม และความดันต่ำ
• หากใช้ยานี้กับเด็กควรใช้อย่างระมัดระวัง เพราะอาจทำให้เด็กมีสภาวะที่ไวต่อการกระตุ้น
• หากใช้ยากับเด็กที่อายุต่ำกว่า 2 ปี ควรระมัดระวังอย่างมาก เพราะยังไม่ได้รับการรับรองถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัยในการรักษา
• ผู้ใช้ยานี้ควรหลีกเลี่ยงแสงอาทิตย์ แสงจากหลอดไฟ หรือการทำสีผิวแทน หรืออาจใช้ผลิตภัณฑ์ป้องกันแสงแดดและสวมใส่เสื้อผ้าเพื่อป้องกันแสง เพราะยานี้อาจทำให้ผู้ป่วยไวต่อแสงแดดหรือแสงไฟได้
• ยานี้อาจรบกวนการทดสอบภูมิแพ้ทางผิวหนัง ดังนั้น ผู้ที่จะเข้ารับการทดสอบควรปรึกษาแพทย์ก่อน
• ควรแจ้งให้แพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยานี้อยู่ หากกำลังจะเข้ารับการผ่าตัดหรือรักษาด้านทันตกรรมใด ๆ
• ผู้ที่ตั้งครรภ์ วางแผนจะตั้งครรภ์ หรืออยู่ในระหว่างให้นมบุตร ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบก่อนใช้ยา รวมไปถึงปรึกษาถึงข้อดีและข้อเสีย หรือผลกระทบจากการใช้ยา
• ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบหากกำลังใช้ยาอื่น ๆ โดยเฉพาะยาต่อไปนี้ เพราะอาจทำปฏิกิริยากับยา Cyproheptadine ได้
  • ยารักษาโรคซึมเศร้า (MAOIs) เช่น ยาฟีเนลซีน เพราะอาจเพิ่มโอกาสให้เกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยา Cyproheptadine
  • กลุ่มยาเอสเอสอาร์ไอ (SSRIs) หรือยาต้านอารมณ์เศร้า เช่น ยาฟลูออกซิทีน (Fluoxetine) เพราะยา Cyproheptadine อาจทำให้ยากลุ่มนี้มีประสิทธิภาพน้อยลง

ปริมาณการใช้ยา Cyproheptadine

ใช้ป้องกันและรักษาไมเกรนหรืออาการปวดศีรษะที่เกี่ยวข้องกับหลอดเลือด

ผู้ใหญ่: รับประทานขนาด 4 มิลลิกรัม อาจใช้ซ้ำหลังจากผ่านไป 30 นาที และไม่ควรใช้เกิน 8 มิลกรัม ในช่วงเวลา 4-6 ชั่วโมง

รับประทานขนาดปกติ 4 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง

อาการแพ้
ผู้ใหญ่: รับประทานขนาดเริ่มต้น 4 มิลลิกรัม วันละ 3 ครั้ง หากจำเป็นอาจต้องปรับเปลี่ยนขนาดการใช้ยา โดยปกติจะรับประทานไม่เกิน 12-16 มิลลิกรัมต่อวัน แบ่งรับประทาน 3-4 ครั้ง และรับประทานขนาดสูงสุดไม่เกิน 32 มิลลิกรัมต่อวัน

เด็ก: อายุ 2-6 ปี รับประทานขนาด 2 มิลลิกรัม วันละ 2 หรือ 3 ครั้ง และรับประทานสูงสุดไม่เกิน 12 มิลลิกรัมต่อวัน

อายุ 7-14 ปี รับประทานขนาด 4 มิลลิกรัม วันละ 2 หรือ 3 ครั้ง และรับประทานสูงสุดไม่เกิน 16 มิลลิกรัมต่อวัน

*ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา

การใช้ยา แ

• ควรใช้ยานี้ตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัดและใช้ตามคำแนะนำบนฉลากอย่างรอบคอบ
• รับประทานยานี้พร้อมหรือไม่พร้อมอาหารก็ได้ และหากใช้ยาชนิดน้ำ ควรกำหนดขนาดยาโดยการใช้ช้อนตวงยาหรืออุปกรณ์สำหรับวัดขนาดยาโดยเฉพาะ และไม่ควรใช้ช้อนโต๊ะเพราะอาจทำให้ขนาดยาไม่ถูกต้อง
• ควรหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ระหว่างที่ใช้ยานี้
• ในกรณีที่ลืมรับประทานยาตามเวลาที่กำหนด ให้รับประทานยาได้ทันที แต่หากใกล้ถึงเวลารับประทานยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาในรอบถัดไป ไม่ควรเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
• หากมีข้อสงสัยถึงวิธีการใช้ยา ควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกรให้เข้าใจ
• ควรเก็บยาไว้ที่อุณหภูมิ 15-30 องศาเซลเซียส เก็บให้พ้นจากแสงแดดและความชื้น หากยาหมดอายุให้ทิ้งทันที

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Cyproheptadine

ผลข้างเคียงที่พบบ่อยต่อไปนี้ หากเป็นอย่างต่อเนื่องและรบกวนการใช้ชีวิตประจำวัน ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ

• เวียนศีรษะ ง่วงซึม
• มองเห็นไม่ชัด
• ปากแห้ง คอแห้ง จมูกแห้ง
• คลื่นไส้
• ท้องผูก
• สภาวะที่ไวต่อการกระตุ้น
• กระสับกระส่าย หงุดหงิด

หากเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงมากดังต่อไปนี้ ควรพบแพทย์โดยเร็ว

• มีอาการแพ้รุนแรง เช่น ผื่นขึ้น ลมพิษ คัน หายใจลำบาก แน่นหน้าอก มีอาการบวมบริเวณปาก ริมฝีปาก ลิ้น และใบหน้า
• มีอาการสับสน หรือจิตใจและอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย
• เป็นลม
• หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดจังหวะ
• มีไข้ หนาวสั่น หรือเจ็บคออย่างต่อเนื่อง
• อาการประสาทหลอน
• อาการชัก
• อาการสั่น ประสิทธิภาพการประสานงานกันของร่างกายลดลง
• เวียนศีรษะรุนแรงหรือต่อเนื่อง
• อ่อนเพลีย
• เบื่ออาหารรุนแรงหรือต่อเนื่อง
• มีปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับรุนแรงและต่อเนื่อง
• มีปัญหาในการปัสสาวะ ปัสสาวะสีเข้ม
• เกิดรอยช้ำหรือมีเลือดออกผิดปกติ
• ปวดท้องหรือปวดหลังผิดปกติ
• ตาเหลืองหรือผิวเหลือง

นอกจากนั้น อาจมีอาการข้างเคียงอื่น ๆ นอกเหนือจากอาการข้างต้นที่อาจเกิดขึ้นได้ ซึ่งหากผู้ป่วยพบอาการผิดปกติใด ๆ ควรรีบแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบทันที