Praziquantel (พราซิควอนเทล)

Praziquantel (พราซิควอนเทล) เป็นยาที่ใช้รักษาการติดเชื้อจากพยาธิบางชนิด เช่น พยาธิใบไม้ในเลือด พยาธิใบไม้ตับ พยาธิใบไม้ปอด พยาธิใบไม้ลำไส้ และพยาธิตัวตืดต่าง ๆ เช่น พยาธิตืดหมู พยาธิตืดวัว เป็นต้น ยาจะออกฤทธิ์โดยกำจัดหรือทำให้พยาธิเหล่านั้นเป็นอัมพาตและตายไป จากนั้นร่างกายจะขับพยาธิที่ตายแล้วออกทางอุจจาระ ยานี้ใช้ได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ โดยปริมาณการใช้ยาจะแตกต่างกันไปตามอายุ อาการของผู้ป่วย และชนิดของพยาธิที่ตรวจพบ

เกี่ยวกับยา Praziquantel

กลุ่มยา	ยารักษาพยาธิชนิดหนอนตัวแบน
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์ และยาที่หาซื้อเองได้
สรรพคุณ	รักษาการติดเชื้อจากพยาธิ
กลุ่มผู้ป่วย	เด็กและผู้ใหญ่
รูปแบบของยา	ยารับประทาน

คำเตือนในการใช้ยา Praziquantel

บุคคลในกลุ่มต่อไปนี้ จำเป็นต้องแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา เพื่อความปลอดภัยของตัวผู้ป่วยเอง

• ผู้ที่เคยมีอาการแพ้ยา Praziquantel รวมถึงแพ้ส่วนผสมของยานี้ ยาชนิดอื่น ๆ หรืออาหารใด ๆ และแจ้งให้แพทย์ทราบถึงอาการแพ้ที่เคยเกิดขึ้น เช่น มีผื่นคันขึ้นตามผิวหนัง ไอ หายใจไม่ออก หายใจมีเสียงหวีด มีอาการบวมที่ใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้น ลำคอ เป็นต้น
• ผู้ที่กำลังใช้ยาไรแฟมพิน รวมถึงวิตามิน สมุนไพร หรือยาชนิดอื่น ๆ เพื่อตรวจสอบความปลอดภัยหากรับประทานร่วมกับยาชนิดนี้
• ผู้ป่วยที่ติดเชื้อพยาธิตัวตืดหมูที่ลูกตา
• ผู้ป่วยโรคตับขั้นรุนแรง

นอกจากนี้ ยังมีข้อควรระวังสำหรับผู้ที่ใช้ยา Praziquantel ดังนี้

• แจ้งให้แพทย์ ทันตแพทย์ พยาบาล รวมถึงเภสัชกรทราบก่อนรับการรักษาโรคหรืออาการอื่น ๆ
• ปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยาชนิดใหม่ วิตามิน หรือยาสมุนไพรใด ๆ
• หลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะ การทำงานหรือกิจกรรมที่ต้องใช้สติตื่นตัวตลอดเวลา เพราะยาอาจส่งผลให้ประสิทธิภาพของการคิด การกระทำ และการตัดสินใจลดลง
• แจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะตั้งครรภ์ เพราะแพทย์ต้องพิจารณาถึงข้อดีและข้อควรระวังของการใช้ยาสำหรับหญิงตั้งครรภ์
• สำหรับผู้ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ห้ามให้นมบุตรระหว่างที่ใช้ยา และเว้นระยะอย่างน้อย 3 วันหลังใช้ยาครั้งสุดท้ายก่อนเริ่มให้นมบุตรอีกครั้ง
• ห้ามเริ่มใช้ หยุดใช้ หรือปรับปริมาณยาโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์

ปริมาณการใช้ยา Praziquantel

Praziquantel มีปริมาณการใช้ยาแตกต่างกันตามอายุและอาการของผู้ป่วยแต่ละราย โดยมีตัวอย่างการใช้ยาและรายละเอียด ดังนี้

โรคพยาธิใบไม้ในเลือด

• ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 20 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก ๆ 4-6 ชั่วโมง วันละ 3 ครั้ง หรือรับประทานยาปริมาณ 40-60 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพียงครั้งเดียว

โรคพยาธิใบไม้ตับ โรคพยาธิใบไม้ปอด โรคพยาธิใบไม้ลำไส้

• ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 25 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม ทุก ๆ 4-6 ชั่วโมง เป็นเวลา 1-2 วัน หรือรับประทานยาปริมาณ 40 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพียงครั้งเดียว

โรคพยาธิตืดหมูและพยาธิตืดวัว

• ผู้ใหญ่และเด็กอายุตั้งแต่ 4 ปีขึ้นไป รับประทานยาปริมาณ 5-10 มิลลิกรัม/น้ำหนักตัว 1 กิโลกรัม เพียงครั้งเดียว

การใช้ยา Praziquantel

• ควรอ่านฉลากยาและทำตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยรับประทานยาอย่างต่อเนื่องจนครบแม้จะมีอาการดีขึ้นแล้วก็ตาม
• ห้ามเคี้ยวยา และควรรับประทานยาทั้งเม็ดหลังอาหารพร้อมทั้งดื่มน้ำตามมาก ๆ
• หากลืมรับประทานยาตามกำหนด เมื่อนึกขึ้นได้ให้รับประทานยาทันที หากเป็นเวลาใกล้กับการรับประทานยาครั้งถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาตามเวลาและตามปริมาณปกติ ไม่ต้องเพิ่มปริมาณยาเพื่อทดแทนมื้อที่ขาดไป
• ห้ามใช้ยาร่วมกับผู้อื่น และควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วนหากใช้ยาเกินขนาด
• ควรเก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความร้อน ความชื้น ไม่ให้ยาสัมผัสแสงโดยตรง และเก็บยาให้พ้นจากมือเด็ก รวมถึงปิดฝาให้สนิททุกครั้งหลังใช้ยา

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Praziquantel

ยา Praziquantel อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไป แต่ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์หากผลข้างเคียงเหล่านั้นรบกวนการใช้ชีวิต หรืออาการไม่ดีขึ้นแม้เวลาผ่านไป เช่น วิงเวียน ปวดศีรษะ ปวดท้อง คลื่นไส้ เป็นต้น และควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วน หากพบอาการรุนแรงอื่น ๆ ดังต่อไปนี้

• แพ้ยา เช่น มีผื่นคันที่บวม แดง หรือตกสะเก็ดขึ้นตามผิวหนัง ซึ่งอาจเกิดขึ้นร่วมกับมีไข้ด้วยหรือไม่ก็ได้ อาการหายใจมีเสียงหวีด หายใจลำบาก แน่นที่หน้าอกและลำคอ เสียงแหบผิดปกติ มีอาการบวมที่ลิ้น ริมฝีปาก ใบหน้า หรือลำคอ เป็นต้น
• วิงเวียนศีรษะอย่างรุนแรง หรือเป็นลมหมดสติ
• ชัก