ยากลุ่มไนเตรท (Nitrates)

Nitrates หรือยากลุ่มไนเตรท เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาหรือป้องกันโรคหัวใจและหลอดเลือด อาทิ ภาวะเจ็บหน้าอกจากหัวใจขาดเลือด (Angina) หัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน หรือหัวใจวาย โดยออกฤทธิ์ช่วยขยายหลอดเลือด ทำให้เลือดและออกซิเจนไหลเวียนไปเลี้ยงหัวใจได้ง่ายและเพียงพอมากขึ้น

ยากลุ่มไนเตรทจะแบ่งออกเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ชนิดออกฤทธิ์ปกติ (Short-Acting) และชนิดออกฤทธิ์นาน (Long Acting) ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ยาไนโตรกลีเซอรีน (Nitroglycerin) ยาไอโซซอร์ไบด์โมโนไนเตรต (Isosorbide Mononitrate) และยาไอโซซอร์ไบด์ไดไนเตรต (Isosorbide Dinitrate) ซึ่งผู้ป่วยอาจได้ใช้ยาในรูปแบบที่ต่างกันไปตามคำสั่งของแพทย์ เช่น ยาเม็ด ยาพ่น ยาอมใต้ลิ้น ยาฉีด เป็นต้น 

คำเตือนในการใช้ยา Nitrates

เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการใช้ยา ผู้ป่วยควรระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้

• แจ้งให้แพทย์ทราบถึงประวัติทางสุขภาพ ประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยา Nitrates เพราะอาจทำให้เกิดปัญหาสุขภาพอื่น ๆ ตามมา
• แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยา วิตามิน หรือสมุนไพรทุกชนิดที่ผู้ป่วยกำลังใช้อยู่ เพราะอาจทำปฏิกิริยากับยาในกลุ่มนี้ ส่งผลให้ตัวยามีประสิทธิภาพลดลงหรือเสี่ยงต่อการผลข้างเคียงมากขึ้น อาทิ ยาคาเบอร์โกลีน (Cabergoline) ยาเออร์โกโนวีน (Ergonovine) และยาขับปัสสาวะ
• ปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยา Nitrates หากผู้ป่วยมีปัญหาสุขภาพบางประการที่ไม่ควรใช้ยาในกลุ่มนี้ เช่น โรคกล้ามเนื้อหัวใจหนา (Hypertrophic Cardiomyopathy) โรคลิ้นหัวใจตีบ (Aortic Stenosis) ภาวะเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบและหดตัว (Constrictive Pericarditis) โรคต้อหินมุมปิด เป็นต้น
• ผู้ป่วยชายไม่ควรใช้ยา Nitrates ร่วมกับยารักษาภาวะหย่อนสมรรถภาพทางเพศ อาทิ ยาซิลเดนาฟิล (Sildenafil) ทาดาลาฟิล (Tadalafil) และยาวาร์เดนาฟิล (Vardenafil) เพราะอาจไปเพิ่มความเสี่ยงให้ระดับความดันโลหิตต่ำจนเป็นอันตรายต่อร่างกาย
• ผู้สูงอายุและผู้ป่วยระบบประสาทอัตโนมัติผิดปกติที่ใช้ยากลุ่มนี้อาจมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่าทาง
• ผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์ถึงความจำเป็นและความปลอดภัยก่อนใช้ยาในกลุ่ม Nitrates
• ผู้ป่วยที่กำลังให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยาในกลุ่มนี้และควรใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด เนื่องจากยังไม่ทราบแน่ชัดว่ายา Nitrates จะซึมผ่านน้ำนมมารดาและก่อให้เกิดอันตรายต่อทารกหรือไม่

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Nitrates

การใช้ยากลุ่ม Nitrates อาจก่อให้ผลข้างเคียง เช่น ปวดศีรษะ หน้าแดง เวียนศีรษะ คล้ายจะหมดสติเนื่องจากความดันโลหิตต่ำ คลื่นไส้ รู้สึกแสบร้อนหรือเหมือนมีของแหลมทิ่มแทงบริเวณใต้ลิ้น เป็นต้น ซึ่งผู้ป่วยมักมีอาการดีขึ้นหลังใช้ยาไปประมาณ 2–3 สัปดาห์ ในกรณีที่อาการไม่ดีขึ้นหรือทวีความรุนแรงยิ่งขึ้นควรแจ้งให้แพทย์ทราบโดยเร็ว

อย่างไรก็ตาม ยากลุ่ม Nitrates อาจก่อให้เกิดการแพ้ยาหรือผลข้างเคียงอื่นนอกเหนือจากที่กล่าวมาได้ ดังนั้น หากผู้ป่วยพบความผิดปกติใด ๆ ควรรีบไปพบแพทย์ เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและการรักษาที่ตรงจุดตั้งแต่เนิ่น ๆ