Clonazepam (โคลนาซีแพม)

Clonazepam (โคลนาซีแพม) เป็นยาในกลุ่มเบนโซไดอะซีปีน (Benzodiazepine) ถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคแพนิค (Panic Disorder) ควบคุมอาการหรือรักษาโรคลมชักและช่วยบรรเทาความวิตกกังวล (Anxiety) นอกจากนั้น ยานี้อาจนำมาใช้เพื่อรักษาโรคหรืออาการอื่น ๆ ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ อย่างไรก็ตาม ยา Clonazepam มีข้อห้ามใช้และอาจเกิดผลข้างเคียงได้ ดังนั้น การใช้ยาจึงควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์และเภสัชกร

เกี่ยวกับยา Clonazepam

กลุ่มยา	ยารักษาโรคลมชัก (Anticonvulsants) ยาคลายกังวล (Anxiolytic)
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาโรคแพนิค (Panic Disorder) ควบคุมอาการหรือรักษาโรคลมชัก บรรเทาความวิตกกังวล
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ เด็ก
รูปแบบของยา	ยารับประทาน

คำเตือนการใช้ยา Clonazepam

• หากเคยมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบในยานี้ ควรหลีกเลี่ยงใช้ยานี้และแจ้งให้แพทย์ทราบ รวมไปถึงยาต่อไปนี้ เช่น ยาอัลปราโซแลม ยาคลอไดอะซิปอกไซด์ (Chlordiazepoxide) ยาคลอราซีเพท (Clorazepate) ยาไดอะซีแพม (Diazepam) ยาลอราซีแพม (Lorazepam) ยาไมดาโซแลม (Midazolam)
• ก่อนใช้ยานี้ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ หากกำลังใช้ยาอื่น ๆ ได้แก่ ยาที่สั่งจายโดยแพทย์ ยาที่ซื้อใช้เอง วิตามิน และสมุนไพร เพราะเมื่อใช้ร่วมกันกับยานี้อาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายได้
• ผู้ที่มีหรือเคยมีประวัติความผิดปกติการทำงานของหัวใจ ปอด ตับหรือไต รวมไปถึงเป็นหรือเคยมีประวัติเป็นโรคต้อหิน (Glaucoma) หรือโรคพอร์ไฟเรีย (Porphyria)  รวมทั้งประวัติเป็นโรคซึมเศร้าหรือมีความคิดที่จะฆ่าตัวตาย ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
• ผู้ที่เป็นโรคหืด โรคถุงลมโป่งพอง หลอดลมอักเสบ โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง หรือมีความผิดปกติเกี่ยวกับการหายใจอื่น ๆ ควรแจ้งให้แพทย์ทราบ
• ควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากมีประวัติเป็นโรคจิต สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์ หรือใช้ยาเสพติด
• ควรแจ้งให้แพทย์ทราบหากกำลังตั้งครรภ์ วางแผนในการตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร
• ผู้ที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดหรือรักษาทางทันตกรรม ควรแจ้งให้แพทย์หรือทันตแพทย์ทราบว่ากำลังใช้ยานี้อยู่
• ควรระมัดระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีอายุตั้งแต่ 65 ปีขึ้นไป ควรสอบถามรายละเอียดถึงข้อดีและข้อเสียของการใช้ยานี้จากแพทย์
• ไม่ควรใช้ยานี้ในเด็กโดยที่ไม่ได้ปรึกษาแพทย์ เนื่องจากยานี้ไม่ได้รับการรับรองให้ใช้รักษาโรคแพนิค (Panic Disorder) ในผู้ป่วยที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี

ปริมาณการใช้ยา Clonazepam

โรคแพนิค (Panic Disorder)
ผู้ใหญ่: ขนาดเริ่มต้น รับประทาน 0.25 มิลลิกกรัม วันละ 2 ครั้ง หลังจากนั้น 3 วัน อาจเพิ่มขนาดเป็น 1 มิลลิกรัมต่อวัน สูงสุดไม่เกิน 4 มิลลิกรัมต่อวัน

โรคลมชัก (Epilepsy)
ผู้ใหญ่: ขนาดเริ่มต้น รับประทาน 1 มิลลิกรัม ก่อนนอน เป็นระยะเวลา 4 วัน ค่อย ๆ เพิ่มปริมาณในระยะ 2-4 สัปดาห์ ขนาดปกติรับประทาน 4-8 มิลลิกรัมต่อวัน สูงสุดไม่เกิน 20 มิลลิกรัมต่อวัน

เด็ก: อายุน้อยกว่าหรือเท่ากับ 10 ปี หรือน้ำหนักตัวน้อยกว่าหรือเท่ากับ 30 กิโลกรัม ขนาดเริ่มต้น 0.01-0.03 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว (กิโลกรัม) ต่อวัน แต่ไม่ควรมากกว่า 0.05 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว (กิโลกรัม) ต่อวัน แบ่งรับประทาน 2-3 ครั้ง อาจเพิ่มขนาดได้ไม่เกิน 0.25-0.5 มิลลิกรัม ทุกวันที่ 3 จนกว่าจะสามารถควบคุมอาการชักได้ ขนาดปกติ 0.1-0.2  มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว (กิโลกรัม) ต่อวัน แบ่งรับประทาน 3 ครั้งต่อวัน ขนาดสูงสุดไม่เกิน 0.2 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักตัว (กิโลกรัม) ต่อวัน

ผู้สูงอายุ: ขนาดเริ่มต้น รับประทาน 0.5 มิลลิกรัม ก่อนนอนเป็นเวลา 4 วัน แล้วจึงใช้ปริมาณเดียวกับผู้ใหญ่

*ปริมาณและระยะเวลาการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา

การใช้ยา Clonazepam

ควรใช้ยาตามฉลากหรือตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด ไม่ควรใช้ยานี้ในปริมาณที่มากกว่าหรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยให้สอบถามแพทย์หรือเภสชักร

• ยานี้รับประทานได้ทั้งก่อนหรือหลังอาหาร
• เพื่อให้ยามีประสิทธิภาพในการรักษา ควรรับประทานยาในเวลาเดียวกันทุกวัน
• ยานี้ควรใช้ในระยะเวลาอันสั้นเท่านั้น ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานกว่า 9 สัปดาห์ โดยที่แพทย์ไม่ได้แนะนำ และหากจำเป็นต้องใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน ควรได้รับการตรวจร่างกายเป็นประจำ
• ไม่ควรหยุดใช้ยานี้ด้วยตนเองในทันที เพราะอาจทำให้เกิดอาการถอนยาที่ไม่พึงประสงค์ เช่น อาการชัก หากต้องการหยุดยาควรปรึกษาแพทย์เพื่อความปลอดภัย
• ควรหลีกเลี่ยงการขับขี่ยานพาหนะหรือการทำงานที่ใช้เครื่องจักร เพราะยานี้อาจทำให้เกิดอาการเวียนศีรษะ หรือง่วงซึมอย่างรุนแรงได้ ซึ่งอาจทำให้ผู้ป่วยที่ทำกิจกรรมดังกล่าวเกิดอุบัติเหตุได้
• ควรเก็บยาให้พ้นจากสายตาผู้อื่น และหลีกเลี่ยงไม่ให้ผู้อื่นใช้ยานี้ร่วมด้วย โดยเฉพาะผู้ที่มีประวัติติดยาเสพติด เนื่องจากยานี้อาจทำให้เสพติดได้
• ในกรณีที่ลืมรับประทานยาตามเวลาที่กำหนด ให้รับประทานยาได้ทันที แต่หากใกล้ถึงเวลารับประทานยาในรอบถัดไป ให้ข้ามไปรับประทานยาในรอบถัดไป ไม่ควรเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่าและหากมีอาการผิดปกติเกิดขึ้น ควรรีบพบแพทย์
• ควรเก็บยาไว้ที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส เก็บให้พ้นจากแสงแดดและความชื้น หากยาหมดอายุให้ทิ้งทันที

ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Clonazepam

หากพบว่าเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยานี้ เช่น ง่วงซึม มึนงง เวียนศีรษะ มีน้ำลายออกมาก ปวดข้อ ปัสสาวะบ่อย มีการเปลี่ยนแปลงของสมรรถภาพทางเพศ การมองเห็นเปลี่ยนแปลงไป มีปัญหาเกี่ยวกับความจำ หรือมีปัญหาในการทรงตัว ควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบ แต่หากมีอาการเหล่านี้ต้องรีบแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบทันที ได้แก่

• มีอาการแพ้ เช่น ลมพิษ ผื่นคัน ใบหน้าบวม ริมฝีปากบวม ลิ้นบวมหรือคอบวม  
• เวียนศีรษะมาก
• ใจเต้นแรงหรือใจสั่น
• เสียงแหบ หายใจตื้น หายใจไม่ออกหรือกลืนลำบาก
• กระสับกระส่าย วิตกกังวล ตื่นตระหนก  สับสน
• หงุดหงิด ซึมเศร้า นอนไม่หลับ  
• มีความคิดวางแผนฆ่าตัวตาย หรือมีพฤติกรรมทำร้ายตนเอง
• มีการมองเห็นที่เปลี่ยนแปลงไป
• มีการเคลื่อนไหวของดวงตาที่ผิดปกติ
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง กระตุกหรือเป็นตะคริว
• มีอาการสั่นทำให้นั่งหรืออยู่เฉย ๆ ไม่ได้
• มีอาการชักเกิดขึ้นซ้ำหรือมีอาการแย่ลง
• มีอาการประสาทหลอน เช่น เห็นหรือได้ยินเสียงที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริง
• มีพฤติกรรมหรืออารมณ์เปลี่ยนแปลง เช่น ตื่นเต้นและก้าวร้าว

นอกจากนั้น อาจมีอาการข้างเคียงอื่น ๆ นอกเหนือจากอาการข้างต้น ซึ่งหากผู้ป่วยพบอาการผิดปกติใด ๆ ควรรีบแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบทันที