Drug name: beta-blockers-เบต้า-บล็อกเกอร์
Description: Beta Blockers (เบต้า บล็อกเกอร์) หรือ Beta Adrenergic Blocking Agents เป็นกลุ่มยาที่ใช้รักษาภาวะหรือโรคหลายชนิด เช่น รักษาความดันโลหิตสูง ภาวะหัวใจเต้นผิดปกติบางชนิด โรคต้อหิน โรควิตกกังวล ป้องกันอาการเจ็บหน้าอกและปวดศีรษะไมเกรน ลดความเสี่ยงของการกลับมาเป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายซ้ำอีก ช่วยบรรเทาอาการภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานมากเกิน เป็นต้น ยา Beta Blockers จะออกฤทธิ์ยับยั้งการทำงานของสารสื่อประสาทนอร์อิพิเนฟริน (Norepinephrine) และอิพิเนฟริน (Epinephrine) หรือที่รู้จักกันในชื่ออะดรีนาลีนที่หลั่งจากเส้นประสาททั่วร่างกายและต่อมหมวกไต เพื่อไม่ให้สารสื่อประสาทเหล่านี้ไปจับกับตัวรับเบต้า หรือเบต้า รีเซ็ปเตอร์ บนเส้นประสาทของอวัยวะต่าง ๆ ตามร่างกาย ซึ่งจะส่งผลต่อการทำงานและการควบคุมอวัยวะนั้น ๆ โดยตัวรับเบต้า แบ่งได้ 3 ชนิด ตามตําแหน่งในการออกฤทธิ์ ได้แก่ Beta Blockers เป็นกลุ่มยาที่มีอยู่หลายประเภทและต้องใช้ตามคำสั่งแพทย์เท่านั้น โดยทั่วไปแบ่งออกเป็น 4 กลุ่มหลัก ได้แก่ กลุ่ม Non-Selective Beta Blockers เป็นยาปิดกั้นการทำงานของตัวรับเบต้า 1 และ 2 ส่งผลต่อการทำงานของหัวใจ หลอดเลือด และระบบทางเดินหายใจ ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ยาโพรพราโนลอล กลุ่ม Selective Beta Blockers จะปิดกั้นการทำงานของตัวรับเบต้า 1 เป็นหลัก โดยออกฤทธิ์ต่อการทำงานของหัวใจ แต่ไม่มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ยาเมโทโพรลอล กลุ่ม Beta-Blockers with Intrinsic Sympathomimetic Activity (ISA) ออกฤทธิ์ทั้งยับยั้งและกระตุ้นตัวรับเบต้า จึงส่งผลให้ความดันโลหิตและการเต้นของหัวใจเพิ่มมากขึ้น ตัวอย่างยาในกลุ่มนี้ ได้แก่ ยาพินโดลอล กลุ่มยาลาเบทาลอล และยาคาร์วีดิลอล จะปิดกั้นการทำงานของตัวรับเบต้าและอัลฟ่า 1 ซึ่งเป็นตัวรับอีกชนิดบนเส้นประสาท ส่งผลให้หลอดเลือดขยายตัวขึ้น คำเตือนในการใช้ยา Beta Blockers ยา Beta Blockers แต่ละประเภทล้วนมีข้อบ่งชี้ ข้อควรระวังในการใช้ยา และส่วนประกอบในยาที่แตกต่างกันออกไป ดังนั้น ผู้ป่วยควรแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบถึงอาการป่วยในปัจจุบัน ประวัติทางการแพทย์ และประวัติการแพ้ยาต่าง ๆ รวมทั้งศึกษาวิธีการใช้ยาและคำเตือนบนฉลากให้ดีก่อนใช้ยาเสมอ เพื่อป้องกันการเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา ตัวอย่างข้อควรระวังในการใช้ยา Beta Blockers ได้แก่ ผลข้างเคียงจากการใช้ยา Beta Blockers ยา Beta Blockers แต่ละกลุ่มมีส่วนประกอบไม่เหมือนกัน ทำให้อาการข้างเคียงจากการใช้ยาแตกต่างกันออกไป ผู้ป่วยควรสังเกตอาการที่เกิดขึ้นหลังการใช้ยา เมื่อพบอาการผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกร หากอาการเหล่านั้นยังคงเป็นอย่างต่อเนื่องหรือมีอาการรุนแรงขึ้น ให้ไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจรักษาทันที ตัวอย่างผลข้างเคียงที่อาจพบได้จากการใช้ยา Beta Blockers ได้แก่ ส่วนผลข้างเคียงอื่น ๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ แต่พบได้น้อย ได้แก่ นอนไม่หลับ อารมณ์ทางเพศลดลง หย่อนสมรรถภาพ หายใจหอบเหนื่อย หายใจมีเสียงหวีดหรือมีปัญหาในการหายใจ แขนขาบวม ปวดตามข้อและหลัง รู้สึกสับสน มึนงง ซึมเศร้า หรือสูญเสียความจำ เป็นต้น ดูเพิ่มเติมเกี่ยวกับ :Beta Blockers (เบต้า บล็อกเกอร์)