ไซโคลเบนซาพรีน

Cyclobenzaprine (ไซโคลเบนซาพรีน) เป็นยาที่ใช้ในระยะสั้นเพื่อรักษาภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง ควบคู่ไปกับการพักผ่อนและการทำกายภาพบำบัด โดยจะออกฤทธิ์ช่วยคลายกล้ามเนื้อและยับยั้งกระแสประสาทส่วนกลางที่ทำหน้าที่รับรู้ความรู้สึกเจ็บปวดที่ถูกส่งไปยังสมอง นอกจากนั้น ยังอาจนำมาใช้รักษาโรคอื่น ๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์อีกด้วย   

เกี่ยวกับยา Cyclobenzaprine 

กลุ่มยา	ยาคลายกล้ามเนื้อ
ประเภทยา	ยาตามใบสั่งแพทย์
สรรพคุณ	รักษาภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็ง
กลุ่มผู้ป่วย	ผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ
รูปแบบของยา	ยารับประทาน
การใช้ยาในหญิงตั้งครรภ์	Category B จากการศึกษาในสัตว์ ไม่พบความเสี่ยงในการทำให้เกิดความผิดปกติของตัวอ่อนในครรภ์สัตว์ แต่ไม่มีการศึกษาในมนุษย์หรืออาจพบผลไม่พึงประสงค์ในสัตว์ และยังไม่พบความเสี่ยงในมนุษย์เมื่อใช้ในช่วงสามเดือนแรกของการตั้งครรภ์ รวมทั้งไม่มีหลักฐานทางการศึกษาที่แสดงให้เห็นว่า มีความเสี่ยงเมื่อใช้ในช่วงหลังเดือนที่สามเป็นต้นไป

คำเตือนในการใช้ยา Cyclobenzaprine

เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการใช้ยา ผู้ป่วยควรระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำดังต่อไปนี้ 

• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยา หากมีประวัติแพ้ยาหรือส่วนประกอบของยาชนิดนี้ รวมถึงยาและสารอื่น ๆ เพราะยาอาจมีส่วนประกอบที่ทำให้เกิดอาการแพ้ยาหรือเกิดผลข้างเคียงอื่น ๆ ตามมาได้
• แจ้งให้แพทย์ทราบก่อนใช้ยาหากผู้ป่วยมีประวัติทางการแพทย์ โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคไทรอยด์ โรคตับ มีปัญหาเกี่ยวกับหัวใจ ต้อหิน โรคต่อมลูกหมากโต หรือมีปัญหาในการปัสสาวะ 
• ผู้ป่วยภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน หัวใจเต้นช้ากว่าปกติ หัวใจเต้นผิดจังหวะ ภาวะหัวใจล้มเหลว หรือผู้ที่มีประวัติเป็นภาวะหัวใจขาดเลือดมาก่อน ไม่ควรใช้ยานี้   
• ห้ามใช้ยา Cyclobenzaprine หากผู้ป่วยเคยใช้ยาต้านเศร้าในกลุ่มเอ็มเอโอไอ เช่น ยาไอโซคาร์บอกซาซิด ยาลีเนโซลิด ยาฟีเนลซีน ยาราซากิลีน ยาเซเลกิลีน ยาทรานิลซัยโปรมีน เป็นต้น ในช่วง 14 วัน ก่อนหน้า เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายได้
• ห้ามเริ่มใช้ยา หยุดใช้ยา หรือเปลี่ยนปริมาณการใช้ยาด้วยตัวเองโดยไม่ได้รับคำแนะนำจากแพทย์
• แจ้งให้แพทย์ทราบเกี่ยวกับยา วิตามิน หรือสมุนไพรทุกชนิดที่ผู้ป่วยกำลังใช้อยู่ เพราะยาบางชนิดอาจทำปฏิกิริยากับยานี้จนก่อให้เกิดผลข้างเคียง หรือทำให้ยามีประสิทธิภาพลดลง
• หลีกเลี่ยงการขับรถ การใช้เครื่องจักร การทำกิจกรรมต้องตื่นตัวอยู่ตลอดเวลา รวมถึงการดื่มแอลกอฮอล์ในระหว่างที่ใช้ยา เพราะอาจทำให้ผู้ป่วยเวียนศีรษะหรือง่วงซึมได้
• ผู้ป่วยสูงอายุอาจเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงได้ง่ายกว่าปกติ โดยเฉพาะอาการ เช่น ง่วงซึม สับสน ท้องผูก มีปัญหาในการปัสสาวะ เป็นต้น ทั้งนี้ ผู้ป่วยยังเสี่ยงต่อการหกล้มเพิ่มขึ้นได้ หากมีอาการง่วงซึมและสับสนเกิดขึ้น   
• ผู้ป่วยที่กำลังตั้งครรภ์หรือวางแผนจะตั้งครรภ์ควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้ยา เพราะยานี้อาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ได้
• ผู้ป่วยที่ใช้ยานี้ควรปรึกษาแพทย์ถึงความเสี่ยงต่อทารกก่อนการให้นมบุตร 
• ไม่อนุญาตให้ผู้ป่วยที่มีอายุต่ำกว่า 15 ปี รับประทานยานี้

ปริมาณการใช้ยา Cyclobenzaprine

ปริมาณและระยะเวลาในการใช้ยาขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ผู้รักษา โดยมีตัวอย่างการใช้ยา ดังนี้

รักษาอาการปวดจากกล้ามเนื้อหดเกร็งที่เกี่ยวกับภาวะทางระบบกล้ามเนื้อและเส้นประสาท
ตัวอย่างการใช้ยา Cyclobenzaprine เพื่อรักษาอาการปวดจากกล้ามเนื้อหดเกร็งที่เกี่ยวกับภาวะทางระบบกล้ามเนื้อและเส้นประสาท 

ผู้ใหญ่ เริ่มรับประทานยาปริมาณ 5 มิลลิกรัม รับประทาน 3 ครั้ง/วัน อาจเพิ่มปริมาณยาจนถึง 10 มิลลิกรัม รับประทาน 3 ครั้ง/วัน ตามความจำเป็น โดยมีระยะเวลาในการรักษาไม่เกิน 2-3 สัปดาห์

ผู้สูงอายุ เริ่มรับประทานยาปริมาณ 5 มิลลิกรัม อาจปรับปริมาณยาให้น้อยลงตามดุลยพินิจของแพทย์ 

การใช้ยา Cyclobenzaprine

• ใช้ยาตามฉลากและตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด ห้ามใช้ยานี้ในปริมาณมากกว่า หรือติดต่อกันนานกว่าที่แพทย์แนะนำ หากมีข้อสงสัยใด ๆ ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา
• รับประทานยานี้พร้อมอาหารหรือไม่พร้อมอาหารก็ได้ 
• ควรกลืนยาลงไปทั้งแคปซูล และห้ามบด หัก เคี้ยว หรือแกะยาชนิดแคปซูล
• แจ้งให้แพทย์ทราบ หากผู้ป่วยรับประทานยาแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น หรือมีอาการแย่ลงหลังใช้ยา 3 สัปดาห์ 
• หากผู้ป่วยลืมใช้ยา ให้ใช้ทันทีที่นึกขึ้นได้ แต่หากใกล้ถึงช่วงเวลาของยารอบถัดไป ให้ข้ามไปใช้ยาตามเวลาปกติ โดยห้ามเพิ่มปริมาณยาเป็น 2 เท่า
• หากผู้ป่วยใช้ยาเกินปริมาณที่กำหนด ควรรีบไปพบแพทย์ทันที เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ง่วงซึม อาเจียน หัวใจเต้นเร็ว สั่น กระสับกระส่าย มองเห็นเป็นภาพหลอน เป็นต้น อีกทั้งยังอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิตได้
• เก็บยาไว้ที่อุณหภูมิห้อง ให้ห่างจากความชื้น ความร้อน และแสงแดด โดยเก็บยาให้ห่างจากมือเด็กและสัตว์เลี้ยง รวมถึงปรึกษาวิธีการเก็บรักษาและการกำจัดยาที่ถูกต้องจากแพทย์และเภสัชกร

ผลข้างเคียงของการใช้ยา Cyclobenzaprine 

โดยทั่วไปยา Cyclobenzaprine มักทำให้เกิดผลข้างเคียง เช่น ง่วงซึม เหนื่อยล้า ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ ปากแห้ง ไม่สบายท้อง คลื่นไส้ ท้องผูก เป็นต้น หากอาการเหล่านี้ไม่หายไปหรือมีอาการแย่ลงก็ควรไปพบแพทย์ เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติมต่อไป

ผู้ป่วยที่มีอาการหัวใจเต้นเร็วหรือเต้นผิดปกติ เจ็บหรือแน่นหน้าอก ซึ่งมีอาการเจ็บร้าวไปยังกรามหรือหัวไหล่ ชาหรืออ่อนแรงอย่างฉับพลันโดยเฉพาะซีกใดซีกหนึ่งของร่างกาย พูดไม่ชัด สูญเสียการทรงตัวของร่างกายหลังจากรับประทานยา Cyclobenzapine ควรหยุดใช้ยาและปรึกษาแพทย์ แต่หากเกิดอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

• มีอาการแพ้ยา เช่น ลมพิษ หายใจลำบาก อาการบวมบริเวณใบหน้า ริมฝีปาก ลิ้นและคอ เป็นต้น
• มีระดับเซโรโทนินในร่างกายสูง อาจทำให้เกิดอาการ เช่น กระสับกระส่าย มองเห็นเป็นภาพหลอน มีไข้ มีเหงื่ออกมาก สั่น หัวใจเต้นเร็ว กล้ามเนื้อเกร็ง คัน คลื่นไส้ อาเจียน ท้องเสีย เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางคนอาจไม่มีผลข้างเคียงใด ๆ หรือมีอาการเพียงเล็กน้อย แต่หากผู้ป่วยรายใดพบผลข้างเคียงหรือความผิดปกติอื่น ๆ นอกเหนือจากนี้ ควรรีบแจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบทันที