Illness name: ปวดเต้านม mastalgia
Description: ปวดเต้านม (Mastalgia) เป็นอาการเจ็บปวดบริเวณเต้านมที่พบได้บ่อยในเพศหญิง อาการปวดมีตั้งแต่เล็กน้อยไปจนรุนแรง โดยอาจเกิดขึ้นเป็นครั้งคราวหรือปวดต่อเนื่องขึ้นอยู่กับสาเหตุ ส่วนมากจะพบได้บ่อยในช่วงก่อนการมีประจำเดือน แต่อาจพบได้ในผู้ป่วยวัยหมดประจำเดือน หรืออาจเกิดจากเนื้องอกบริเวณเต้านมได้เช่นกัน สาเหตุของอาการปวดเต้านมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คืออาการปวดเต้านมที่สัมพันธ์กับประจำเดือน (Cyclic Breast Pain) และอาการปวดเต้านมที่ไม่สัมพันธ์กับประจำเดือน (Noncyclic Breast Pain) อย่างการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหรือเนื้อเยื่อบริเวณรอบเต้านม หรือการเกิดเนื้องอกธรรมดาที่ไม่ใช่เนื้อร้าย อย่างไรก็ตาม อาการปวดเต้านมส่วนใหญ่ไม่ได้มีสาเหตุจากมะเร็งเต้านม อาการปวดเต้านมจะแตกต่างกันตามประเภทของอาการปวด สามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทหลัก เป็นประเภทของอาการปวดเต้านมที่พบได้บ่อย เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่วงรอบเดือน พบมากในผู้ที่มีอายุ 20-30 ปี แต่ในบางกรณีอาจพบในผู้ที่มีอายุ 40 ปี ที่กำลังเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน โดยทั่วไป ผู้ป่วยมักมีอาการปวดมักไม่รุนแรงนัก แต่บางรายอาจมีอาการรุนแรงจนกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้ โดยลักษณะอาการที่พบได้ ได้แก่ เป็นอาการปวดที่ไม่สัมพันธ์กับรอบประจำเดือน เกิดจากความผิดปกติของเต้านม การบาดเจ็บของกล้ามเนื้อหรือเนื้อเยื่อรอบๆ เต้านม จึงทำให้เกิดอาการปวดเต้านมตามมา มักพบในหญิงวัยหมดประจำเดือนหรือใกล้หมดประจำเดือน อาการที่อาจสังเกตได้มีดังนี้ นอกจากนี้ ยังมีอาการปวดบริเวณเต้านมอีกชนิดหนึ่งที่อาจทำให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าอาการปวดเกิดจากสาเหตุภายในเต้านม เรียกว่าอาการปวดนอกเต้านม (Extramammary Breast Pain) ซึ่งอาจมีสาเหตุจากการได้รับบาดเจ็บบริเวณกล้ามเนื้อหรือเนื้อเยื่อบริเวณใกล้เคียงกับหน้าอก อย่างกล้ามเนื้อหน้าอกหรือกระดูกซี่โครง จึงอาจทำให้รู้สึกปวดลามไปยังหน้าอก แม้ว่าโอกาสในการเกิดโรคมะเร็งเต้านมจะพบได้ค่อนข้างน้อยในผู้หญิงที่มีอาการปวดเต้านม แต่หากมีอาการปวดเต้านมติดต่อกันทุกวันนานกว่า 2-3 สัปดาห์และปวดที่ตำแหน่งเดิมเสมอ หรือรู้สึกปวดมากขึ้นจนทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันได้ลำบาก ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป สาเหตุของอาการปวดเต้านมอาจไม่สามารถระบุได้แน่ชัด เนื่องจากอาจเกิดขึ้นได้จากปัจจัยใดปัจจัยหนึ่งหรือหลายปัจจัยร่วมกัน ดังนี้ แพทย์จะสอบถามอาการ ประวัติการรักษา และตรวจร่างกายเบื้องต้นด้วยการตรวจดูความผิดปกติของเต้านมและต่อมน้ำเหลืองที่บริเวณลำคอส่วนล่างและใต้รักแร้ นอกจากนี้ แพทย์อาจตรวจหัวใจ ปอด ทรวงอกและช่องท้องเพื่อตรวจหาความผิดปกติอื่น ๆ ที่อาจทำให้เกิดอาการปวดเต้านม หากพบความผิดปกติจากประวัติของผู้ป่วยหรือการตรวจร่างกายเบื้องต้น แพทย์อาจตรวจเพิ่มเติมด้วยวิธีต่อไปนี้ ผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรงมาก อาการปวดเต้านมอาจดีขึ้นได้เองโดยไม่จำเป็นต้องรักษา แต่ในกรณีที่มีอาการรุนแรง แพทย์อาจใช้วิธีรักษาแตกต่างกันตามอาการ ความรุนแรงของโรค อายุและประวัติสุขภาพของผู้ป่วย ดังนี้ อาการปวดเต้านมที่สัมพันธ์กับการมีประจำเดือนและอาการไม่รุนแรง ผู้ป่วยสามารถดูแลตนเองเบื้องต้นและหลีกเลี่ยงปัจจัยที่อาจกระตุ้นให้เกิดอาการปวดเต้านมอาจช่วยให้อาการดีขึ้นได้ภายใน 2-3 เดือน โดยสามารถทำได้ตามวิธีดังนี้ แพทย์อาจพิจารณาให้ผู้ป่วยบางรายรับประทานยาเพื่อบรรเทาอาการปวดเต้านม ได้แก่ นอกจากนี้ แพทย์อาจให้ผู้ป่วยปรับลดปริมาณการรับประทานยาคุมกำเนิด และอาจลดหรือหยุดการรับฮอร์โมนทดแทนสำหรับหญิงวัยหมดประจำเดือน ซึ่งอาจทำให้ผู้ป่วยเกิดอาการปวดเต้านมได้ ทั้งนี้ หากผู้ป่วยมีอาการปวดเต้านมที่ไม่สัมพันธ์กับประจำเดือน แพทย์จะพิจารณาการรักษาตามสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปวดเต้านม โดยทั่วไป อาการปวดเต้านมที่สัมพันธ์กับรอบเดือนมักไม่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนตามมา แต่กรณีที่มีอาการปวดเต้านมจากสาเหตุอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับการมีประจำเดือน เช่น การได้รับบาดเจ็บบริเวณหน้าอกหรือความผิดปกติของเต้านม อาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนหรือผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวของผู้ป่วย อาการปวดเต้านมเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุและมักเป็นปัจจัยที่ควบคุมได้ยาก จึงยากต่อการป้องกัน แต่อาจลดความเสี่ยงได้ด้วยการดูแลสุขภาพโดยรวมให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ลดการรับประทานอาหารที่มีรสจัด หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ งดสูบบุหรี่ และเลือกสวมชุดชั้นในให้พอดีกับสรีระ ทั้งนี้ สถาบันมะเร็งแห่งชาติยังแนะนำให้หญิงที่มีอายุ 20 ปีขึ้นไป เรียนรู้วิธีตรวจเต้านมด้วยตนเองอย่างถูกต้อง โดยตรวจอย่างสม่ำเสมอเดือนละ 1 ครั้ง ผู้หญิงที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไปควรได้รับการตรวจเต้านมจากแพทย์หรือบุคคลากรที่ได้รับการฝึกอบรม นอกจากนี้ อาจสังเกตอาการปวดเต้านมที่สัมพันธ์กับประจำเดือน โดยการจดบันทึกวันและเวลาที่มีอาการปวดเต้านมอย่างสม่ำเสมอ หากพบว่ามีอาการผิดปกติหรือรู้สึกปวดเต้านมโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสมต่อไป ความหมาย ปวดเต้านม (Mastalgia)
อาการปวดเต้านม
อาการปวดเต้านมที่สัมพันธ์กับประจำเดือน
อาการปวดเต้านมที่ไม่สัมพันธ์กับประจำเดือน
สาเหตุของอาการปวดเต้านม
การวินิจฉัยอาการปวดเต้านม
การรักษาอาการปวดเต้านม
การดูแลตนเองที่บ้าน
การใช้ยา
ภาวะแทรกซ้อนของอาการปวดเต้านม
การป้องกันอาการปวดเต้านม