Illness name: ปัสสาวะเป็นเลือด
Description: ปัสสาวะเป็นเลือด (Hematuria) เป็นอาการเมื่อถ่ายปัสสาวะแล้วมีเม็ดเลือดแดงปนมาพร้อมกับปัสสาวะ บางครั้งสามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่าชัดเจนหรือบางครั้งก็ไม่สามารถมองเห็นได้ แต่จะทราบจากการตรวจพบโดยบังเอิญ ส่วนใหญ่จะไม่มีความรุนแรงมากนัก แต่ปัสสาวะที่มีเลือดปนอาจบ่งบอกได้ถึงโรคหรือความผิดปกติที่รุนแรง ซึ่งเมื่อพบว่าตนเองปัสสาวะออกมาเป็นเลือดหรือปัสสาวะเป็นสีที่ผิดปกติ ควรได้รับการวินิจฉัยหาสาเหตุและรักษาจากแพทย์ ปัสสาวะเป็นเลือดสามารถแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ ปัสสาวะเป็นเลือดที่สามารถเห็นได้ด้วยตาเปล่า ซึ่งผู้ป่วยจะมองเห็นปัสสาวะเปลี่ยนเป็นสีชมพู สีแดงหรือสีน้ำตาลเข้ม ส่วนอีกชนิด คือ ปัสสาวะเป็นเลือดที่ต้องใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดูจึงจะมองเห็น ซึ่งกรณีนี้ผู้ป่วยจะเห็นปัสสาวะเป็นสีปกติ อาการปัสสาวะเป็นเลือด อาการปัสสาวะเป็นเลือด ผู้ป่วยจะมีอาการ คือ ปัสสาวะเปลี่ยนสี อาจเป็นสีชมพู สีแดง หรือสีน้ำตาลเข้ม โดยเม็ดเลือดแดงเพียงปริมาณเล็กน้อยก็อาจทำให้ปัสสาวะเปลี่ยนสีได้แล้ว อาการปัสสาวะเป็นเลือดมักจะไม่ทำให้เกิดความเจ็บปวดหรือไม่แสดงอาการอื่นใด แต่หากมีลิ่มเลือดปนออกมากับปัสสาวะก็อาจทำให้เกิดความเจ็บปวดที่ท้องน้อยหรือหลังได้ นอกจากนั้นอาจมีอาการอื่น ๆ เกิดร่วมด้วย โดยความรุนแรงหรือลักษณะอาการจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับสาเหตุ สาเหตุของปัสสาวะเป็นเลือด ปัสสาวะเป็นเลือด สามารถเกิดได้จากการที่เซลล์เม็ดเลือดได้รั่วผ่านไตหรือส่วนต่าง ๆ ของระบบทางเดินปัสสาวะไปสู่ปัสสาวะ โดยมีหลากหลายปัจจัยด้วยกันที่ทำให้เกิดการรั่วนี้ ตัวอย่างของโรค ความผิดปกติ และสาเหตุต่าง ๆ ที่ทำให้ปัสสาวะเป็นเลือด ได้แก่ การวินิจฉัยปัสสาวะเป็นเลือด จากนั้นแพทย์จะทำการตรวจร่างกายในบริเวณที่สงสัย เช่น ท้องหรือหลัง เพื่อหาอาการปวดหรืออาการกดเจ็บของกระเพาะปัสสาวะและไต หรือการตรวจทางทวารหนัก (Digital Rectal Exam) เป็นการตรวจต่อมลูกหมากโดยใช้นิ้วตรวจผ่านทางรูทวาร และการตรวจภายใน (Pelvic Exam) เป็นการตรวจทางช่องคลอดของผู้หญิงเพื่อหาต้นเหตุที่เป็นไปได้ของการปัสสาวะเป็นเลือด นอกจากนั้น แพทย์อาจให้ทำการตรวจเพิ่มเติมเพื่อหาสาเหตุให้แน่ชัด เช่น สำหรับผู้ป่วยที่ยังไม่สามารถหาสาเหตุของปัสสาวะเป็นเลือดได้ในการตรวจเบื้องต้น แพทย์อาจให้มีการนัดตรวจเป็นประจำ โดยเฉพาะกับผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ เช่น ผู้ที่สูบบุหรี่ อยู่ในสภาพแวดล้อมที่ต้องสัมผัสกับสารพิษ หรือมีประวัติเคยได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสี การรักษาปัสสาวะเป็นเลือด เนื่องจากไม่มีวิธีการรักษาเฉพาะสำหรับปัสสาวะเป็นเลือด แพทย์จึงมุ่งเน้นการรักษาตามอาการ ตัวอย่างเช่น ให้ใช้ยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ ใช้ยารักษาโรคต่อมลูกหมากโต หรือการทำลายนิ่วในไตหรือนิ่วในกระเพาะปัสสาวะด้วยคลื่นกระแทก (Shock Wave Therapy) แต่หากไม่ใช่สาเหตุรุนแรงก็ไม่จำเป็นต้องทำการรักษา ตัวอย่างการรักษาที่สาเหตุของการปัสสาวะเป็นเลือด สำหรับผู้ป่วยที่ปัสสาวะเป็นเลือดจากการออกกำลังกาย ไม่จำเป็นต้องทำการรักษา แต่ควรระมัดระวังหรือหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หนักเกินไป และสำหรับปัสสาวะเป็นเลือดที่เกิดจากการใช้ยารักษาโรค แพทย์ก็จะให้หยุดใช้ยาและให้ใช้ยาอื่นทดแทน ทั้งนี้จะขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ ภาวะแทรกซ้อนของปัสสาวะเป็นเลือด การป้องกันปัสสาวะเป็นเลือด โดยปกติจะไม่สามารถป้องกันปัสสาวะเป็นเลือดได้โดยตรง แต่มีวิธีที่จะช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคที่เป็นสาเหตุได้ โดยมีวิธีการป้องกัน ได้แก่ ความหมาย ปัสสาวะเป็นเลือด
เบื้องต้นแพทย์จะสอบถามประวัติทางการแพทย์ต่าง ๆ ของผู้ป่วย โดยเฉพาะประวัติการเป็นโรคไต กระเพาะปัสสาวะ หรือภาวะเลือดออกผิดปกติ นอกจากนั้น แพทย์จะถามถึงประวัติการได้รับบาดเจ็บหรือการออกกำลังกายที่ใช้กำลังมาก รวมไปถึงอาการต่าง ๆ เช่น ปัสสาวะบ่อย หรืออาการเจ็บที่สีข้าง เป็นต้น
ภาวะแทรกซ้อนของปัสสาวะเป็นเลือด จะขึ้นอยู่กับโรคหรือภาวะที่เป็นสาเหตุ เช่น