Illness name: มะเร็งเม็ดเลือดขาว
Description: มะเร็งเม็ดเลือดขาว หรือโรคลูคีเมีย (Leukemia) เป็นมะเร็งเม็ดเลือดชนิดหนึ่ง ผู้ป่วยโรคนี้จะมีจำนวนเม็ดเลือดขาวเพิ่มขึ้นผิดปกติจนทำลายระบบการสร้างเม็ดเลือดปกติของไขกระดูก ทำให้เม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือดมีจำนวนลดน้อยลง และระบบเลือดทำงานผิดไปจากเดิม ซึ่งการรักษาจะขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็ง รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ เช่น อายุและสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย การแพร่กระจายของมะเร็ง เป็นต้น เม็ดเลือดขาวมีหน้าที่สำคัญในระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยต่อสู้และป้องกันการติดเชื้อโรคต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา รวมทั้งป้องกันการเกิดเซลล์ที่ผิดปกติและสารแปลกปลอมอื่น ๆ ส่วนใหญ่เม็ดเลือดขาวจะถูกผลิตขึ้นในไขกระดูก บางชนิดผลิตในต่อมน้ำเหลือง ต่อมไทมัส และม้ามได้เช่นกัน เมื่อเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาวขึ้น เซลล์มะเร็งจึงแพร่ไปทั่วร่างกายผ่านระบบเลือดและระบบน้ำเหลือง มะเร็งเม็ดเลือดขาวอาจเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลันหรือเรื้อรังก็ได้ ในชนิดเฉียบพลัน เซลล์มะเร็งจะเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วและมีอาการแสดงให้เห็นค่อนข้างชัดเจน ส่วนมะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเรื้อรังนั้น ในช่วงแรกมักมีอาการน้อยมากและดำเนินไปอย่างช้า ๆ นอกจากนี้ มะเร็งเม็ดเลือดขาวยังแบ่งได้ตามชนิดเซลล์ที่ผิดปกติ โดยที่พบได้บ่อยมี 4 ชนิดหลัก ดังนี้ อาการของมะเร็งเม็ดเลือดขาว ผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวแต่ละรายมีอาการแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับชนิดที่เป็น อย่างไรก็ตาม อาการโดยทั่วไปที่อาจสังเกตได้ มีดังนี้ นอกจากนี้ มะเร็งเม็ดเลือดขาวอาจส่งผลให้อวัยวะที่ได้รับผลกระทบหรือมีเซลล์มะเร็งแพร่ผ่านทำงานผิดปกติ เช่น สมอง หัวใจ ปอด ระบบทางเดินอาหาร ไต อัณฑะ เป็นต้น และหากเซลล์มะเร็งแพร่ไปยังระบบประสาท ผู้ป่วยอาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ สับสน สูญเสียการควบคุมกล้ามเนื้อ และชัก สาเหตุของมะเร็งเม็ดเลือดขาว ปัจจุบัน ทางการแพทย์ยังไม่อาจระบุสาเหตุของการเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้แน่ชัด แต่คาดว่าเกิดการกลายพันธุ์ในดีเอ็นเอของเซลล์เลือด ส่งผลให้เซลล์ดังกล่าวเจริญเติบโตผิดปกติและเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็วในไขกระดูก ทำให้ผู้ป่วยมีเซลล์เม็ดเลือดขาวปกติน้อยลงและสูญเสียการทำงานของระบบเลือด นำไปสู่อาการของโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวในที่สุด นอกจากนี้ ปัจจัยบางประการอาจเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาวได้ ดังนี้ การวินิจฉัยมะเร็งเม็ดเลือดขาว ในเบื้องต้น แพทย์จะสอบถามอาการ ซักประวัติทางการแพทย์ และตรวจร่างกายเบื้องต้น เช่น ตรวจดูการบวมโตของต่อมน้ำเหลือง ม้าม หรือตับ ตรวจภาวะผิวซีดด้วยการตรวจผิวหนังและดวงตา เป็นต้น เพื่อประเมินว่าผู้ป่วยมีความเสี่ยงเป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาวหรือไม่ และอาจใช้การตรวจเพิ่มเติมเพื่อยืนยันผลการวินิจฉัย ดังนี้ การรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาว แพทย์จะพิจารณาวิธีรักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวโดยประเมินจากอายุและสุขภาพโดยรวมของผู้ป่วย ชนิดของมะเร็งเม็ดเลือดขาว และการแพร่กระจายของเซลล์มะเร็ง โดยการรักษาที่มักนำมาใช้ มีดังนี้ ทั้งนี้ ผู้ป่วยบางรายอาจเกิดมะเร็งเม็ดเลือดขาวซ้ำอีกครั้ง แม้จะได้รับการรักษาจนหายดีแล้วก็ตาม ซึ่งโอกาสเสี่ยงนั้นขึ้นอยู่กับชนิดของมะเร็งและการตอบสนองของผู้ป่วยต่อการรักษาเบื้องต้น โดยเฉพาะมะเร็งชนิดเรื้อรังที่มีโอกาสเกิดขึ้นซ้ำหรือกลับมามีอาการสูงกว่ามะเร็งชนิดเฉียบพลัน ภาวะแทรกซ้อนของมะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งเม็ดเลือดขาวส่งผลให้ผู้ป่วยมีปริมาณเม็ดเลือดแดงลดน้อยลงจนเกิดภาวะโลหิตจาง มีเลือดออกผิดปกติ เกิดการติดเชื้อบ่อยจากการทำงานที่ผิดปกติของเม็ดเลือดขาว และอาจได้รับผลข้างเคียงจากการรักษา เช่น ภาวะสเต็มเซลล์ใหม่ต้านร่างกายผู้ป่วย อีกทั้งบางรายอาจมีกลับมาเป็นซ้ำหรือมีอาการทรุดลง แม้จะได้รับการรักษาแล้ว นอกจากนี้ มะเร็งเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิดอาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนแตกต่างกันไป โดยพบว่ามีผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดลิมโฟไซติกบางส่วนที่เกิดการเปลี่ยนแปลงของเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดไปเป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดรุนแรง บางรายเกิดโรคออโตอิมมูนในระบบเลือดซึ่งส่งผลให้ร่างกายทำลายเซลล์เม็ดเลือดเร็วกว่าที่ผลิต รวมถึงเสี่ยงเกิดโรคมะเร็งซ้ำซ้อนและโรคความผิดปกติเกี่ยวกับเลือดอื่น ๆ ตามมามากกว่ามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดอื่น ส่วนผู้ป่วยที่มีมะเร็งชนิดรุนแรงอาจได้รับผลข้างเคียงจากการรักษาและเกิดกลุ่มอาการมะเร็งถูกทำลาย (Tumor Lysis Syndrome) อย่างเฉียบพลัน ซึ่งเป็นภาวะที่เซลล์มะเร็งตายลงอย่างรวดเร็ว ส่งผลให้ร่างกายปล่อยฟอสเฟตออกมาเป็นปริมาณมากและอาจนำไปสู่ภาวะไตวาย โดยกลุ่มอาการนี้เกิดขึ้นได้กับผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวทุกชนิด สำหรับโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเฉียบพลันชนิดลิมโฟไซติกที่พบบ่อยในเด็ก การรักษาโรคนี้้อาจทำให้เด็กได้รับผลข้างเคียงรุนแรง เช่น ระบบประสาทส่วนกลางบกพร่อง เจริญเติบโตช้า เกิดภาวะมีบุตรยาก ต้อกระจก และเสี่ยงเกิดมะเร็งชนิดอื่นตามมา ซึ่งความเสี่ยงเหล่านี้ขึ้นอยู่กับอายุของเด็กขณะเข้ารับการรักษา ประเภทและความรุนแรงของการรักษาที่ใช้ การป้องกันมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวไม่มีแนวทางป้องกันที่ได้ผล 100 เปอร์เซ็นต์ เพราะยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดที่แน่ชัด อีกทั้งปัจจัยส่วนหนึ่งอาจเป็นผลมาจากการถ่ายทอดทางพันธุกรรม อย่างไรก็ตาม การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงบางอย่างอาจช่วยลดโอกาสในการเกิดโรคนี้ได้ เช่น เลี่ยงการสัมผัสรังสีหรือสารเบนซีน เลิกสูบบุหรี่ เป็นต้นความหมาย มะเร็งเม็ดเลือดขาว