การป้องกันภาวะ อ้วน

การป้องกันภาวะอ้วนสามารถทำได้หลายวิธี ดังนี้

ใส่ใจในทุกมื้ออาหาร เลือกรับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ โดยเฉพาะธัญพืช ผัก และผลไม้ ไม่ควรรับประทานอาหารมื้อหลักเกินวันละ 3 มื้อ และเลือกรับประทานอาหารที่มีแคลอรี่ต่ำ หลีกเลี่ยงหรือลดการรับประทานอาหารมื้อหนักที่ต้องรับประทานมาก ๆ อย่างอาหารบุฟเฟ่ต์ อาหารที่มีไขมันหรือน้ำตาลสูง อย่างพวกของมัน ของทอดที่มีน้ำมันมาก เนื้อสัตว์ติดมัน หรืออาหารที่มีรสหวาน มีน้ำตาล อย่างขนมหวาน ขนมขบเคี้ยว เลือกดื่มน้ำเปล่าหรือนมไขมันต่ำแทนน้ำหวาน น้ำอัดลม และเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

การควบคุมอาหารเป็นส่วนสำคัญในการลดน้ำหนักและป้องกันภาวะอ้วน ควรใส่ใจในการรับประทานอาหารให้เป็นนิสัย ถึงจะอยู่ในช่วงวันหยุดหรือเทศกาลเฉลิมฉลอง ควรเลือกรับประทานที่มีประโยชน์ในปริมาณที่เหมาะสมอยู่เสมอ รวมทั้งเรียนรู้ที่จะปรับพฤติกรรมการกิน แม้จะสะดวกรวดเร็วและง่ายต่อการรับประทาน ก็ไม่ควรรับประทานอาหารขยะที่มีไขมันสูง รู้จักปฏิเสธอาหารที่ไม่มีประโยชน์ หรือในงานเลี้ยงสังสรรค์พบปะเพื่อนฝูงหรือเพื่อนร่วมงาน ก็ควรเลือกรับประทานแต่อาหารที่ไม่เสี่ยงต่อภาวะอ้วน

หมั่นออกกำลังกาย ควรออกกำลังกายด้วยกิจกรรมที่เหมาะสมกับสภาพร่างกายอย่างน้อย 150-300 นาที/สัปดาห์ อาจเลือกกิจกรรมง่าย ๆ อย่างการวิ่ง เดิน หรือเต้น และเล่นกีฬาประเภทต่าง ๆ เมื่อมีโอกาส ส่วนผู้ที่เคยรักษาภาวะอ้วนและต้องการป้องกันไม่ให้กลับมาอ้วนอีก ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยวันละ 60 นาที

ปัจจุบัน คนเรามีสิ่งอำนวยความสะดวกมากมาย จึงทำให้ทำกิจกรรมต่าง ๆ ในแต่ละวันลดน้อยลงไปด้วย เทคนิคหนึ่งที่เพิ่มการเผาผลาญไขมันในร่างกายมากขึ้น คือการลดเวลาที่ใช้ในกิจกรรมที่ไม่ก่อประโยชน์แก่ร่างกายลง เช่น ใช้เวลาดูโทรทัศน์หรือเล่นคอมพิวเตอร์น้อยลง โดยหันไปออกกำลังกายหรือทำกิจกรรมที่ทำให้เกิดการเผาผลาญพลังงาน อาจทำกิจกรรมกับครอบครัว หรือทำงานบ้านด้วยตนเองโดยไม่พึ่งเครื่องอำนวยความสะดวก เป็นต้น

วางแผนและจดบันทึก ชั่งน้ำหนักตัวเป็นประจำ ศึกษาข้อมูลแคลอรี่และสารอาหารในอาหารแต่ละชนิด อาหารที่ควรรับประทาน และอาหารที่ควรหลีกเลี่ยง วางแผนกำหนดเมนูอาหารในแต่ละมื้อของวัน กิจกรรมและการออกกำลังกายที่ต้องทำเพื่อเผาผลาญไขมันในร่างกาย โดยตั้งเป้าหมายกำหนดเวลาและน้ำหนักที่ต้องการลด การตั้งเป้าหมายจะสร้างแรงบันดาลใจที่ดี ทำให้มีความตั้งใจลงมือปฏิบัติตามแผนการที่วางไว้ให้สำเร็จในที่สุด

หลีกเลี่ยงหรือเปลี่ยนแปลงสิ่งแวดล้อม หากต้องอยู่อาศัยในครอบครัวหรือสังคมที่มีการรับประทานอาหารเสี่ยงต่อภาวะอ้วนเป็นกิจวัตร ควรสร้างความรู้ความเข้าใจต่อภาวะอ้วนให้คนรอบข้างตระหนักและใส่ใจในการเลือกรับประทานอาหารมากขึ้น แต่หากมีข้อจำกัดทางฐานะ ควรหาวิธีบริหารจัดการอย่างเหมาะสม และเลือกหาอาหารที่มีประโยชน์มารับประทานแทน อย่างการหาแหล่งเลือกซื้ออาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการแต่มีราคาถูก หรือลดต้นทุนค่าอาหารด้วยการซื้อวัตถุดิบมาทำอาหารรับประทานเอง

พ่อแม่ผู้ปกครองก็มีบทบาทสำคัญต่อการป้องกันภาวะอ้วน หากพ่อแม่เป็นต้นแบบที่ดีในการใส่ใจสุขภาพและอาหารการกิน พฤติกรรมเหล่านี้ย่อมถูกปลูกฝังสู่รุ่นลูกหลานต่อไป

ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด หากไม่แน่ใจว่าตนกำลังเผชิญกับภาวะอ้วนหรือไม่ หรือต้องการทราบวิธีการปฏิบัติตัวเพื่อให้ห่างไกลจากภาวะอ้วน สามารถไปพบแพทย์เพื่อปรึกษาได้ทุกเมื่อ โดยหลังไปปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ ควรปฏิบัติตามข้อชี้แนะอย่างสม่ำเสมอ โดยคำแนะนำของแพทย์มักเกี่ยวข้องกับการควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย และการปรับพฤติกรรมใหม่เพื่อลดความเสี่ยงที่จะทำให้ร่างกายสะสมไขมันจนเกิดภาวะอ้วน ในรายที่ได้รับยาลดความอ้วนหรือยาหลังการรักษาอาการต่าง ๆ อันเกิดจากภาวะอ้วน ต้องรับประทานยาตามที่แพทย์กำหนด ปรึกษาแพทย์ทันทีเมื่อมีข้อสงสัย และไปพบแพทย์ทันทีเมื่อมีภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง