Illness name: โรคอ้วนในเด็ก childhood obesity
Description: โรคอ้วนในเด็ก (Childhood Obesity) เป็นภาวะที่ร่างกายมีไขมันสะสมมากเกินไป ซึ่งส่งผลให้เด็กเสี่ยงต่อการเกิดโรคหรือปัญหาด้านสุขภาพต่าง ๆ เช่น โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูง กระดูกหรือข้อต่อมีปัญหา มีปัญหาด้านการหายใจ ขาดความมั่นใจในตนเอง เป็นต้น โดยทั่วไป เด็กที่เป็นโรคอ้วนมักมีแนวโน้มที่จะมีภาวะอ้วนเรื้อรังไปจนถึงวัยรุ่นหรือวัยผู้ใหญ่ ทางการแพทย์จึงอาจแนะนำให้ผู้ปกครองพาบุตรหลานไปปรึกษาแพทย์ หากเห็นว่าบุตรหลานมีภาวะน้ำหนักเกิน เพื่อป้องกันหรือลดความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ โรคอ้วนในเด็กทำให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ มากมาย ทั้งโรคเบาหวาน โรคทางระบบหัวใจและหลอดเลือด ระบบทางเดินหายใจมีปัญหา โรคทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูก หรือโรคอื่น ๆ ผู้ปกครองจึงอาจสังเกตได้จากอาการผิดปกติบางอย่าง เช่น เด็กหายใจลำบาก นอนกรน หยุดหายใจขณะหลับ มีปัญหาด้านการเรียน หรือปวดตามบริเวณต่าง ๆ ของร่างกายที่ต้องรับน้ำหนัก อย่างสะโพก หรือหัวเข่า เป็นต้น เนื่องจากเด็กแต่ละคนมีขนาดของโครงร่างกายและการเจริญเติบโตที่แตกต่างกัน ส่งผลให้การวัดน้ำหนักตัวเพียงอย่างเดียวอาจไม่สามารถระบุได้ว่าเด็กเป็นโรคอ้วนหรือไม่ หากกังวลว่าบุตรหลานป่วยเป็นโรคอ้วน ให้พาไปพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม โดยอาจสังเกตจากอาการในข้างต้นหรือน้ำหนักตัวของเด็กที่มากผิดปกติเมื่อเทียบกับช่วงอายุและส่วนสูงของเด็กในวัยเดียวกัน ซึ่งแพทย์อาจต้องวินิจฉัยจากการวัดปริมาณมวลไขมันในร่างกายของเด็กร่วมกับวิธีทางการแพทย์ต่าง ๆ โรคอ้วนในเด็กมีสาเหตุมาจากการที่ร่างกายมีพลังงานหรือไขมันสะสมมากเกินความต้องการ โดยอาจเกี่ยวข้องกับหลาย ๆ ปัจจัย เช่น ในการวินิจฉัยโรคอ้วนในเด็ก แพทย์จะวัดน้ำหนักตัวของเด็กเพื่อนำไปเทียบกับค่าน้ำหนักตามเกณฑ์ส่วนสูง รวมถึงวัดค่าดัชนีมวลกาย โดยการนำน้ำหนักตัวหน่วยเป็นกิโลกรัมหารด้วยส่วนสูงหน่วยเป็นเมตรยกกำลังสอง และนำค่าที่ได้มาเทียบกับค่ามาตรฐานของเด็กในช่วงวัยและเพศเดียวกัน อย่างไรก็ตาม ในบางกรณีการวัดค่าดัชนีมวลกายอาจไม่สามารถวินิจฉัยได้ว่าเด็กเป็นโรคอ้วนหรือไม่ เนื่องจากเด็กบางคนที่มีมวลกล้ามเนื้อเยอะ ทำให้มีน้ำหนักมากกว่าไขมัน จึงอาจส่งผลให้ค่าดัชนีมวลกายสูงขึ้นตามไปด้วย แพทย์อาจพิจารณาปัจจัยอื่นเพิ่มเติมเพื่อการวินิจฉัยที่ถูกต้อง นอกจากนี้แพทย์จะสอบถามประวัติการเกิดโรคอ้วน หรือโรคแทรกซ้อนต่าง ๆ จากโรคอ้วนในครอบครัว พฤติกรรมการบริโภคและการใช้ชีวิตประจำวัน โรคประจำตัวหรือปัญหาสุขภาพอื่น ๆ พฤติกรรมการนอน หรือความผิดปกติทางสภาวะจิตใจ เป็นต้น แพทย์อาจตรวจด้วยวิธีอื่น ๆ เพิ่มเติม อย่างการตรวจเลือด เพื่อดูระดับคอเลสเตอรอลและระดับน้ำตาลในเลือด ความสมดุลของฮอร์โมนในร่างกาย รวมถึงปัจจัยอื่น ๆ ที่อาจส่งผลให้เกิดโรคอ้วน ในการรักษาโรคอ้วนในเด็ก แพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษาต่าง ๆ ตามความเหมาะสมของผู้ป่วย เช่น ในการรักษาโรคอ้วนในเด็กเบื้องต้น แพทย์จะเน้นไปที่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่าง ๆ ของเด็ก ทั้งพฤติกรรมการรับประทานอาหารและการใช้ชีวิตประจำวัน โดยแพทย์อาจแนะนำให้ผู้ปกครองคอยควบคุมปริมาณการรับประทานอาหารของเด็ก รวมถึงปรับเปลี่ยนชนิดอาหารที่เด็กรับประทาน เช่น ลดปริมาณอาหารหรือขนมที่มีไขมันและน้ำตาลสูง ลดเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง และเพิ่มปริมาณการรับประทานผักหรือผลไม้ เป็นต้น นอกจากนี้ แพทย์อาจแนะนำให้ผู้ปกครองหมั่นสังเกตและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิตประจำวันของเด็ก โดยการลดชั่วโมงการใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ หรือกิจกรรมที่ทำให้เด็กอยู่เฉย ๆ เป็นเวลานาน รวมถึงหากิจกรรมที่ช่วยให้เด็กมีการขยับตัวหรือออกกำลังกายมากขึ้นอย่างน้อยวันละ 1 ชั่วโมง เพื่อเผาผลาญพลังงานในร่างกาย เสริมสร้างความแข็งแรงให้กระดูกและกล้ามเนื้อ และช่วยให้เด็กนอนหลับได้ดีขึ้น ในบางกรณี แพทย์อาจใช้วิธีการรักษาอื่น ๆ ร่วมด้วย อย่างการใช้ยาบางชนิด หรือการผ่าตัด แต่เนื่องจากการผ่าตัดอาจส่งผลให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงในระยะยาว แพทย์จึงอาจใช้วิธีผ่าตัดเฉพาะในผู้ป่วยบางกลุ่มเท่านั้น เช่น ผู้ป่วยที่ไม่สามารถรักษาได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือผู้ป่วยที่เสี่ยงต่อการเกิดผลข้างเคียงที่รุนแรงจากโรคอ้วนมากกว่าการผ่าตัด เป็นต้น โรคอ้วนในเด็กอาจส่งผลให้เด็กเสี่ยงต่อการเกิดโรค ภาวะผิดปกติ หรือปัญหาด้านสุขภาพต่าง ๆ เช่น นอกจากนี้โรคอ้วนในเด็กอาจส่งผลให้เด็กเกิดปัญหาทางด้านอารมณ์และจิตใจ เช่น ขาดความมั่นใจในตนเอง หรือเสี่ยงต่อการเกิดโรคทางจิตใจ อย่างโรควิตกกังวล หรือภาวะซึมเศร้า เป็นต้น การป้องกันโรคอ้วนในเด็กอาจทำได้โดยวิธีต่อไปนี้ เช่นความหมาย โรคอ้วนในเด็ก (Childhood Obesity)
อาการของโรคอ้วนในเด็ก
สาเหตุของโรคอ้วนในเด็ก
การวินิจฉัยโรคอ้วนในเด็ก
การรักษาโรคอ้วนในเด็ก
การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
การรักษาทางการแพทย์
ภาวะแทรกซ้อนของโรคอ้วนในเด็ก
การป้องกันโรคอ้วนในเด็ก