Illness name: gynecomastia ผู้ชายมีนม
Description: Gynecomastia หรือภาวะผู้ชายมีนม เป็นอาการที่เนื้อเยื่อเต้านมของผู้ชายเกิดการขยายตัว ทำให้เต้านมมีขนาดใหญ่ขึ้น โดยเกิดจากการมีฮอร์โมนเอสโตรเจนที่ควบคุมลักษณะความเป็นหญิงที่มากเกินไป หรืออยู่ในระดับที่ไม่สมดุลกับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนที่ควบคุมลักษณะความเป็นชาย ซึ่งภาวะนี้มักเกิดขึ้นเพียงชั่วคราวและไม่ใช่ปัญหาร้ายแรงนัก แต่ก็อาจทำให้มีอาการเจ็บที่เต้านมหรือรู้สึกอายได้ และหากเป็นไม่หายอาจต้องใช้ยารักษาหรือเข้ารับการผ่าตัด ผู้ชายที่มีภาวะ Gynecomastia อาจมีเต้านมโตทั้งสองข้างหรือเพียงข้างใดข้างหนึ่ง โดยอาจรู้สึกเจ็บเต้านมเมื่อสัมผัสโดนและรู้สึกไวต่อสิ่งกระตุ้น แต่มักไม่มีอาการเจ็บที่รุนแรง นอกจากนี้ อาจมีอาการคันที่หัวนมหรือหัวนมแข็งด้วย ภาวะนี้มักเกิดจากร่างกายมีฮอร์โมนเอสโตรเจนซึ่งควบคุมลักษณะความเป็นหญิงไม่สมดุลกับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนซึ่งควบคุมลักษณะความเป็นชาย โดยฮอร์โมนทั้ง 2 ชนิดนี้สามารถพบได้ทั้งในเพศชายและเพศหญิง เพียงแต่คนเราจะมีฮอร์โมนของเพศตรงข้ามน้อยกว่า และเมื่อผู้ชายมีฮอร์โมนเพศหญิงอย่างเอสโตรเจนในร่างกายสูงมากเกินไปหรือไม่สมดุลกับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน จึงทำให้เกิดภาวะ Gynecomastia ขึ้น โดยความผิดปกติดังกล่าวสามารถเกิดขึ้นได้เองในช่วงวัยต่อไปนี้ นอกจากนี้ อาจมีปัจจัยอื่น ๆ ที่กระตุ้นให้เกิดภาวะนี้ได้ เช่น การใช้ยาบางชนิด เช่น โรคและภาวะเจ็บป่วย นอกจากนี้ มีความเป็นไปได้ว่าสมุนไพรอย่างน้ำมันหอมระเหยลาเวนเดอร์ หรือน้ำมันสกัดจากต้นชาที่เป็นส่วนผสมในสบู่ ยาสระผม โลชั่น หรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวต่าง ๆ อาจทำให้เกิดภาวะ Gynecomastia อย่างไรก็ตาม ยังไม่มีการยืนยันที่แน่ชัดว่าสมุนไพรเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดภาวะนี้ได้จริง ส่วนการดื่มแอลกอฮอล์หรือการใช้สารเสพติดก็อาจมีผลต่อการเกิดภาวะนี้ได้เช่นกัน เช่น การใช้แอมเฟตามีน กัญชา เฮโรอีน หรือเมทาโดน เป็นต้น ในเบื้องต้นแพทย์อาจสอบถามอาการ ซักประวัติสุขภาพและประวัติการใช้ยา รวมถึงสอบถามว่าคนในครอบครัวมีอาการหรือภาวะของโรคใดบ้าง จากนั้นแพทย์อาจตรวจดูความผิดปกติที่เนื้อเยื่อบริเวณเต้านม ตรวจท้อง และตรวจอวัยวะสืบพันธุ์ รวมถึงอาจตรวจเลือดและตรวจเต้านมด้วยแมมโมแกรมเพื่อหาสาเหตุที่ทำให้เต้านมโตขึ้น แต่หากยังไม่ทราบผลการตรวจที่ชัดเจน แพทย์อาจวินิจฉัยด้วยวิธีอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น การทำ CT Scan ซึ่งเป็นการตรวจเอกซเรย์ด้วยเครื่องคอมพิวเตอร์ การทำ MRI Scan ซึ่งเป็นการตรวจด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า การอัลตราซาวด์ลูกอัณฑะ หรือการตัดชิ้นเนื้อไปตรวจ เป็นต้น หากสังเกตพบว่าเต้านมของตนโตขึ้น ผู้ป่วยสามารถไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัย โดยอาการของ Gynecomastia อาจหายไปได้เองเมื่อเวลาผ่านไป ดังนั้น ในหลาย ๆ กรณี แพทย์จึงมักนัดให้ผู้ป่วยมาตรวจติดตามอาการเป็นระยะ เพื่อดูว่าเต้านมยุบลงหรือไม่ ในส่วนของการรักษา หากเต้านมโตเนื่องจากการใช้ยา แพทย์อาจสั่งให้หยุดใช้ยาชนิดนั้นหรือให้ใช้ยาชนิดอื่นแทน แต่หากภาวะ Gynecomastia เกิดจากอาการเจ็บป่วยอื่น ๆ หรือมีอาการรุนแรง แพทย์อาจรักษาด้วยวิธีต่อไปนี้ การใช้ยา การผ่าตัด แม้ส่วนใหญ่อาการเต้านมโตในผู้ชายจะหายไปได้เองเมื่อเวลาผ่านไป แต่ผู้ป่วยก็อาจมีอาการแทรกซ้อนดังต่อไปนี้ การหลีกเลี่ยงปัจจัยดังต่อไปนี้ อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะ Gynecomastia ได้ หลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติดหรือสารบางชนิดอย่างสเตียรอยด์และเอนโดรเจนความหมาย ผู้ชายมีนม (Gynecomastia)
อาการของภาวะผู้ชายมีนม
สาเหตุของภาวะผู้ชายมีนม
การเจ็บป่วยบางอย่างอาจเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อความสมดุลของฮอร์โมน ซึ่งทำให้ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนลดลงต่ำเกินไป หรือมีฮอร์โมนเอสโตรเจนมากเกินไป เช่น โรคอ้วน ภาวะขาดสารอาหาร โรคตับแข็ง โรคไตเรื้อรัง ไทรอยด์เป็นพิษ เนื้องอกบางชนิด อย่างเนื้องอกบริเวณลูกอัณฑะ เนื้องอกต่อมหมวกไต หรือเนื้องอกต่อมใต้สมอง กลุ่มอาการไคลน์เฟลเตอร์ กลุ่มอาการชีแฮน อาการบาดเจ็บหรือติดเชื้อที่ระบบสืบพันธุ์เพศชาย เป็นต้นการวินิจฉัยภาวะผู้ชายมีนม
การรักษาภาวะผู้ชายมีนม
ยาที่อาจนำมาใช้ในการรักษา คือ
ในกรณีที่การรักษาด้วยวิธีอื่นไม่ได้ผล ผู้ป่วยมีอาการปวดที่เต้านมอย่างรุนแรง มีอาการกดเจ็บที่เต้านม หรือรู้สึกอายที่เต้านมมีขนาดใหญ่ขึ้น แพทย์อาจจะแนะนำให้เข้ารับการผ่าตัดเพื่อนำเนื้อเยื่อเต้านมส่วนเกินออกไป โดยการผ่าตัดอาจทำได้ 2 วิธี ได้แก่
ภาวะแทรกซ้อนของภาวะผู้ชายมีนม
การป้องกันภาวะผู้ชายมีนม